یکی از مسائلی که در زمان ازدواج و طلاق ممکن است مطرح شود، بحث مهریه و مسائل مالیاتی مربوط به آن است. سوالی که اغلب پیش می‌آید این است که مالیات مهریه بر عهده کیست؟ در این مطلب به طور کامل به این موضوع می‌پردازیم و ابهامات موجود را برطرف می‌کنیم.
مالیات بر مهریه
در سال‌های اخیر، سوالات زیادی درباره‌ی مالیات بر مهریه در ذهن زوج‌ها و خانواده‌ها شکل گرفته است. با توجه به افزایش مهریه‌های سنگین و مباحث حقوقی پیرامون آن، برخی تصور می‌کنند که مهریه نیز مشمول مالیات است. در این مقاله به طور کامل بررسی می‌کنیم که آیا مهریه مالیات دارد یا خیر و چه هزینه‌هایی ممکن است هنگام دریافت یا پرداخت آن وجود داشته باشد.
مالیات مهریه بر عهده کیست
بر اساس قوانین مالیاتی ایران، مهریه به طور کلی از پرداخت مالیات معاف است. یعنی اگر مهریه به صورت نقدی یا غیرنقدی (مانند ملک، سکه، طلا و …) تعیین شده باشد، نیازی به پرداخت مالیات توسط زوجه نیست.که در ادامه مطالب بیشتر در این خصوص توضیح داده شده است.
مالیات مهریه در زمان عقد
- ثبت مهریه و معافیت مالیاتی: در زمان ثبت رسمی ازدواج در دفاتر رسمی ازدواج، مبلغ مهریه چه عندالمطالبه و چه عندالاستطاعه در سند ازدواج درج می‌شود و به دلیل اینکه این امر در چارچوب احوال شخصیه و عقود شرعی محسوب می‌شود، مشمول مالیات بر قرارداد یا هزینه ثبت نمی‌شود.
- اموال غیرنقدی به‌عنوان مهریه: اگر مهریه به‌صورت غیرنقدی و شامل ملک، خودرو یا سایر دارایی‌های مشهود باشد، انتقال این اموال به نام زوجه ممکن است مشمول مالیات نقل‌وانتقال یا عوارض ثبت اسناد شود؛ البته این مالیات مربوط به نقل‌وانتقال دارایی است و نه خود مهریه.
- مهریه‌های بالا و شبهات مالیاتی: تعیین مهریه‌های بسیار بالا از نظر قانونی منعی ندارد، اما در موارد خاص ممکن است سازمان امور مالیاتی بررسی‌هایی از منظر پول‌شویی یا معاملات صوری انجام دهد؛ هرچند در عمل، چنین مواردی نادر است و مستند به گزارش‌های خاص انجام می‌شود.
- مالیات بر مهریه عندالمطالبه: تا زمانی که مهریه پرداخت نشده و صرفاً در عقدنامه ذکر شده است، مالیاتی به آن تعلق نمی‌گیرد. صرف ثبت عدد در عقدنامه تعهدی مالی محسوب می‌شود، اما از نظر قانون مالیات، تحقق درآمد یا دارایی محسوب نمی‌شود.
آیا دریافت مهریه مشمول مالیات است؟
بر اساس ماده 144 قانون مالیاتی جاری کشور، دریافت مهریه (اعم از منقول یا غیرمنقول) به‌عنوان یک حق شرعی و قانونی زن، مشمول مالیات نمی‌شود. مهریه در واقع بخشی از تعهدات عقد ازدواج است و طبق نظر سازمان مهریه، چه به‌صورت نقدی و چه از طریق توقیف اموال، نیازی به پرداخت مالیات نیست. این موضوع در مالیات اصفهان و سایر استان‌ها به همین صورت اجرا می‌شود.
مالیات بر مهریه در زمان انتقال سند ملک یا خودرو
یکی از نقاطی که ممکن است در آن بحث مالیات مطرح شود، زمانی است که مهریه به‌صورت انتقال سند ملک، خودرو یا سایر اموال غیرنقدی پرداخت می‌شود. در این حالت، با اینکه اصل مهریه معاف از مالیات است، اما نقل‌وانتقال دارایی ممکن است مشمول هزینه‌هایی مانند مالیات نقل‌وانتقال، عوارض شهرداری یا حق‌الثبت باشد. برای مثال، اگر زوجه در ازای مهریه‌اش یک واحد مسکونی دریافت کند، ممکن است انتقال سند بین زوج و زوجه نیازمند پرداخت مالیات نقل‌وانتقال خودرو باشد. در این موارد، بسته به شرایط، ممکن است توافق شود که پرداخت این هزینه‌ها بر عهده یکی از طرفین باشد. در اداره مالیات استان‌هایی مثل اصفهان، این موضوع تحت نظارت کارشناسان ارزیابی شده و با رعایت بخشنامه‌های خاص اجرایی می‌شود.
آیا مهریه بخشیده‌شده یا بذل‌شده نیز مشمول مالیات است؟
در صورتی که زوجه از حق مهریه خود صرف‌نظر کند یا مهریه را در قالب توافق‌نامه‌ای بذل کند، هیچ مالیاتی به آن تعلق نمی‌گیرد. زیرا این یک اقدام حقوقی بین زوجین محسوب می‌شود که جنبه درآمدی یا معاملاتی ندارد. نکته مهم اینکه این توافق باید به‌صورت رسمی ثبت شده و در دفاتر اسناد یا دادگاه ثبت شود تا بعدها برای هرگونه رسیدگی مالیاتی در استان‌هایی مانند اصفهان مستند قابل‌قبول باشد.
در صورتی که مهریه از اموال متوفی پرداخت شود چه شرایطی دارد؟
در مواردی که مهریه زوجه از اموال متوفی (زوج) پرداخت می‌شود، این پرداخت جزو دیون متوفی محسوب شده و باید قبل از تقسیم ارث پرداخت شود. اما از منظر مالیاتی، همچنان معاف از مالیات است. با این حال، اگر اموال غیرمنقول بابت پرداخت مهریه به زوجه منتقل شود، ممکن است مالیات نقل‌وانتقال متوفی یا وراث مطرح شود. برای اطمینان از قوانین جاری مربوط به مالیات اصفهان در این حالت، مشاوره تخصصی توصیه می‌شود.
نکات کلیدی در خصوص مالیات مهریه
– مهریه به‌عنوان یک حق قانونی و شرعی، معاف از مالیات بر درآمد است.
– انتقال دارایی در ازای مهریه ممکن است مشمول مالیات نقل‌وانتقال باشد.
– صرف‌نظر از مهریه یا بذل آن مشمول هیچ‌گونه مالیاتی نمی‌شود.
– در صورت پرداخت مهریه از اموال متوفی، موضوع مالیات املاک می‌تواند مطرح شود.
– توصیه می‌شود تمامی توافقات درباره پرداخت مهریه به‌صورت رسمی و مستند باشد تا در ادارات مالیاتی از جمله در اصفهان مورد پذیرش قرار گیرد.
سخن پایانی
به‌طور کلی دریافت یا پرداخت مهریه مشمول مالیات نیست، اما اگر پرداخت مهریه در قالب انتقال سند باشد، ممکن است مالیات‌هایی در حاشیه موضوع مطرح شود. از آن‌جایی که شرایط هر پرونده ممکن است متفاوت باشد، و جزئیات مالیاتی در استان‌هایی مانند اصفهان با دقت زیادی بررسی می‌شوند، توصیه می‌شود حتماً با کارشناسان مجرب مشورت شود. برای دریافت مشاوره دقیق، به‌روز و تخصصی در خصوص مالیات اصفهان، برای مشاوره امور حسابداری و مالیاتی با صدر حساب در تماس باشید. کارشناسان این مجموعه با آگاهی کامل از قوانین محلی و کشوری، می‌توانند راهنمایی دقیقی در موضوعات پیچیده‌ای مانند مهریه، ارث، نقل‌وانتقال و حسابداری شخصی و شرکتی ارائه دهند.
